Blijmoed

Niettegenstaande Qi als vitale energie en de meridianen, waardoor ze stromen, hun tastbare betekenis hebben in de Oosterse geneeskunde en de acupunctuurpunten ondertussen ook door de Westerse wetenschap in kaart zijn gebracht, is het toch interessant om deze begrippen ook in een ruimere context te zien, nl. in de context van het vitaal-energetisch lichaam. Hoewel hetgeen hierna volgt eerder theoretisch en abstract klinkt, is het weergegeven als een uitnodiging om het meest fascinerende aspect van de Oosterse geneeswijzen verder te bestuderen en te onderzoeken.

Binnen het wetenschappelijk denken wordt onder het vitaal-energetisch lichaam verstaan de morfogentische velden ofwel blauwdrukken (ontwerpen) op basis waarvan organen gevormd en in stand worden gehouden als "representaties" in het stoffelijk lichaam. Representaties zijn dan het best te begrijpen als een "neerslag" in de stoffelijke vorm vanuit het hoger gelegen niveau van de blauwdrukken, net zoals een druppel de neerslag vormt van waterdamp of zoals de quantumfysicus het uitdrukt, de ineenstorting van de golffunctie in een materiedeeltje.

Het vitalisme in de biologie, waarnaar hier gerefereerd wordt, is ontstaan rond de jaren 1920, maar al vlug in de vergeethoek terecht gekomen door de snelle vooruitgang in de microbiologie, de biochemie en later de genetica waarvan men verhoopte dat complexe biologische processen hierin hun verklaring zouden vinden. In de jaren 80 werd deze theorie door de controversiële bioloog Rupert Sheldrake terug leven ingeblazen teneinde een heuristische oplossing te bieden voor het probleem van vormgeving (morfogenese) in de biologie (bvb als antwoord op de vraag waarom één bepaalde cel zich differentiëert tot een huidcel en een andere cel dan weer tot een spiercel).

Een interessante invalshoek, om niet te zeggen paradigmaverschuiving, werd nog maar redelijk recentelijk naar voren geschoven door de quantumfysicus Amit Goswami (gekend uit de film "what the bleep do we know"). Amit Goswani trekt een parallel met de immateriële wereld van quantum-golffuncties en hun waarschijnlijkheden om ineen te storten met het ontstaan van één of ander materiedeeltje tot gevolg. Op dezelfde manier dienen we het fysieke lichaam als het resultaat te zien van een "neerwaartse oorzakelijkheid" van quantum-golffuncties die ineenstorten tot fysieke materiedeeltjes (en op deze manier aan de basis liggen voor de vorming van organen etc...). De paradigmaverschuiving is te vinden in het feit dat de reguliere wetenschap vertrekt vanuit het standpunt dat alles te verklaren is vanuit een "opwaartse oorzakelijkheid" (atoom -> molecuul -> eiwitten -> cellen -> organen ...) terwijl de inzichten in de quantumfysica duiden op de noodzaak een "neerwaartse oorzakelijkheid" in ons wetenschappelijk begrippenkader op te nemen teneinde een verklaring te kunnen geven voor heel wat verschijnselen, niet enkel in de quantumfysica, maar ook in de biologie (zoals o.a. het bovenvermeld vraagstuk rond de vormgeving of morfogenese). Quantumvelden bevatten niet enkel energie maar bevatten eveneens informatie* opgeslagen als de superpositie van golffuncties, elk met hun waarschijnlijkheid om zich te manifesteren (ineen te storten) in de stof.

Het idee rond informatievelden wordt eveneens door de wetenschapper-filosoof Ervin Laszlo op de wetenschappelijke agenda geplaatst. Ervin Laszlo is de stichter en bezieler van de Club van Boudapest waar hij pleit voor een doorgedreven onderzoek naar een integrale theorie die een antwoord zou moeten bieden voor de vele coherentievraagstukken en processen van uiterst fijne afstemming die zich voordoen in de quantumfysica, de kosmologie, de biologie en zelfs op het vlak van het menselijk bewustzijn. Ervin Laszlo toont overtuigend aan dat de enorme graad aan coherentie tussen de vele processen die zich afspelen in ons lichaam, in biologische systemen, in de kosmos (o.a. de big-bang theorie), in de quantumfyisca en zelfs tussen het bewustzijn van 2 of meer mensen niet kunnen verklaard worden op basis van een Darwinistische toevallige evolutie. De statistische waarschijnlijkheid dat dergelijke processen uit het niets en zich "toevallig" ontwikkelen is echter enorm klein. Laszlo geeft als typisch voorbeeld de tijd die nodig is om de kubus van Rubik door iemand die geblinddoekt is (en dus op basis van toeval) te laten oplossen en welke statistich gezien 40 miljard jaar in beslag zou nemen indien de kubus elke seconde gedraaid wordt. Echter, aangenomen wordt dat ons heelal tussen de 13 en 16 miljard jaar oud is en het leven op onze aarde zich pas de laatste 500 miljoen jaar ontwikkeld heeft. Wetende dat de complexiteit van Rubik's kubus zo onbeduidend klein is t.o.v. complexiteit van de levensprocessen met hun onderlinge coherentie, is het weinig aannemelijk dat het leven zich toevallig en via natuurlijke selectie heeft ontwikkeld. Dit neemt het probleem niet weg dat dergelijke blauwdrukken of informatievelden nog steeds hypothetisch zijn, m.a.w. niet rechtstreeks aantoonbaar met de gangbare wetenschappelijke meetmethodes, toch kan het bestaan van een dergelijk veld moeilijk ontkend worden.

Het is bemoedigend te zien dat bovengenoemde wetenschappers (en velen anderen**) vanuit het systeemdenken geïnspireerd worden en een poging doen een bijdrage te leveren tot een gefundeerd begrip over de natuur en de enorme samenhang die zich hierin afspeelt. Aldus wordt een nuttige en noodzakelijke aanvulling geformuleerd tot het analytisch en reductionistisch denken dat op onze "mainstream" wetenschap zo nadrukkelijk de stempel heeft gedrukt. Onze wetenschap heeft nood aan integratie en synthese over verschillende disciplines heen teneinde de vele verbanden, relaties en de enorme samenhang verder in kaart te brengen. De uitdaging is dan de vraag te durven beantwoorden welke het mechanisme is dat dergelijke mate van coherentie in de natuur, en in het bijzonder in het lichaam, tot stand brengt.

Het verhoopte resultaat zou moeten zijn dat we hier in het westen het menselijk lichaam terug leren te begrijpen vanuit deze ruimere relaties die het onderhoudt en niet slechts vanuit zijn aparte onderdelen met hun strikt biochemische en/of neurologische interacties. Aldus zullen we terug aansluiting vinden met de kennis die men in het oude China (en in Azië in het algemeen) heeft opgebouwd op vlak van geneeskunde door het nauwkeurig observeren van de energetische samenhang, de onderlinge relaties en het streven naar evenwicht niet enkel binnen het lichaam maar ook vanuit de relatie met de externe omgeving.

* Noteer dat in de esoterische wetenschappen en de theosofie het begrip informatieveld terug vinden is onder de noemer "Akashakroniek".

** Een synthese van het wetenschappelijk onderzoek naar het bestaan van informatievelden en quantumvelden wordt op een heldere manier beschreven door de Wetenschapsjournaliste Lynne McTaggart in het boek " The field - The Quest for the Secret Force of the Universe". Nederlandse vertaling "Het Veld - De zoektocht naar de geheime kracht van het universum".

Terug

Vitale Energie